Gewestelijke Overheidsdienst Brussel - Brussel Mobiliteit

FAQ

Wat gebeurt er vanaf 1 januari 2021 met de Zones 30 in bepaalde wijken die vandaag een uitzondering vormen op de regel van 50 km/u?

Deze verdwijnen. De regel wordt 30 km/u in het hele Gewest, maar met enkele uitzonderingen: de verkeersassen waar een snelheid van 50 of 70 km/u blijft toegestaan en de woonerven, waar de maximumsnelheid beperkt is tot 20 km/u.

Is iedereen gehouden aan 30 km/u?

Alle weggebruikers moeten de snelheidsbeperking naleven, ook bussen, fietsers, steps...
Ook op gescheiden fietspaden en eigen beddingen van het openbaar vervoer!

Enkele uitzonderingen:
de tram is een spoorvoertuig dat niet valt onder de toepassing van de regelgeving over snelheidsbeperking in de wegcode (artikel 1 van de wegcode)
hulpdiensten en prioritaire voertuigen in gevallen verantwoord door hun spoedopdracht (artikel 59.13 van de wegcode)
sneeuwruimers tijdens de winterdienst (artikel 59.11 van de wegcode).

Gaan we onmiddellijk bekeurd worden vanaf 1 januari 2021? Is een overgangsperiode voorzien?

Op 1 januari 2021 zal de wegcode aangepast zijn en wordt 30 km/u de regel in vrijwel het hele Brussels Hoofdstedelijk Gewest in plaats van 50 km/u vandaag. Vanaf die dag worden controles uitgevoerd, waarbij de nadruk komt te liggen op de zones waar zich de meeste ongevallen voordoen. Het doel van de Stad 30 is niet het aantal boetes verhogen maar wel de verkeersveiligheid verbeteren.

Gaan we al vanaf 31 km/u bekeurd worden? Is een overgangsperiode voorzien?

Het is niet de bedoeling om “iedereen te flitsen”, maar om de weggebruikers ertoe aan te zetten spontaan de 30 km/u na te leven. Daarom ook worden talloze informatie- en sensibiliseringsacties opgezet. Toch is ook het repressieve luik belangrijk zodat de controles worden versterkt.

Waar komt het geld van de boetes terecht?

Dit geld wordt rechtstreeks geïnjecteerd in een verkeersveiligheidsfonds. Het fonds financiert acties om de verkeersveiligheid te verhogen: weginrichting en sensibilisering, maar ook aankoop van materiaal om de snelheid te meten en te controleren.

Komen er meer middelen voor controles?

Ja. Het aantal vaste radars in Brussel neemt verder toe. Vandaag staan in heel het Gewest 90 vaste radars opgesteld. De volgende drie jaar komen daar 60 toestellen bij. Naast deze vaste radars beschikt de politie ook over mobiele en half-mobiele flitstoestellen (Lidar) en ook steeds meer verkeersassen worden uitgerust met trajectcontroles (tunnels…).

Wordt de wachttijd van de verkeerslichten aangepast?

De wachttijd aan verkeerslichten wordt op de gecoördineerde verkeersassen aangepast voor een vlotte doorstroming op de kruispunten na de overgang naar 30 km/u als globale regel.

Gaat de impact van deze maatregel geëvalueerd worden?

Ja, er worden maatregelen genomen om de gemiddelde snelheid op straat vóór en na de overgang naar Stad 30 te monitoren. Ieder jaar worden trouwens de ongevallenstatistieken aan een analyse onderworpen: ook daarin zullen we de weerslag van deze maatregel op de verkeersveiligheid zien.

Welke invloed heeft de Stad 30 op de luchtkwaliteit?

In een laboratoriumsetting heeft een hedendaagse verbrandingsmotor op benzine of diesel een grotere vervuilende uitstoot bij 30 km/u dan bij 50 km/u. In werkelijkheid ligt de gemiddelde snelheid in de stad echter veeleer in de buurt van 25 km/u. Het vele optrekken en bruusk remmen in het verkeer verergeren de luchtvervuiling. De Stad 30 zorgt voor een zuiniger, soepele rijstijl, zonder bruuske bewegingen die niet enkel uw verbruik doet afnemen, maar ook uw uitstoot van vervuilende gassen. Deze verminderde luchtvervuiling door de overschakeling van 50 naar 30 km/u vindt bevestiging in talloze wetenschappelijke studies die in een reële stedelijke omgeving zijn uitgevoerd. Zo was er de studie uit 2016 van het Duits Milieu-instituut (Umweltbundesamt – UBA) om de effectieve vermindering van de vervuilende uitstoot te meten op de grote Berlijnse verkeersaders waar de snelheid naar 30 km/u werd teruggebracht (1). In België onderzochten het VITO (het Vlaams onafhankelijk onderzoeksinstituut dat zich toelegt op schone technologieën en duurzame ontwikkeling) en de Universiteit Hasselt de uitstoot van vervuilende stoffen in reële rijomstandigheden. Uit deze onderzoeken blijkt dat de omschakeling van een snelheidsbeperking van 50 naar 30 km/u zorgt voor een gemiddelde vermindering van vrijwel 10 % voor koolstofdioxide, van 20 % voor NOx (stikstofoxiden) en meer dan 30 % voor fijnstof. (2) De soepele rijstijl die door de Stad 30 wordt aangemoedigd, vermindert tegelijk de emissie van deeltjes door remmen en banden. Daarbij mag men ook niet uit het oog verliezen dat het wagenpark blijft evolueren en dat hybride voertuigen bij 30 km/u de aandrijving van de verbrandingsmotor niet nodig hebben. En dat geldt uiteraard nog meer voor auto’s en andere voertuigen met een louter elektrische aandrijving. Bovendien stelt de Stad 30 zich ook tot doel om woonwijken autoluw te maken en zo kortere verplaatsingen met de fiets of te voet aan te moedigen. Op middellange termijn zal die modal shift naar een actieve mobiliteit leiden tot een betere luchtkwaliteit. Mathieu Chassignet, een deskundige van het Frans agentschap voor leefmilieu en energie Ademe, stelt dat de Stad 30 zal zorgen voor een vermindering van het aantal voertuigen en van de gereden kilometers in de stad zodat zich andere, ecologisch meer verantwoorde vervoermiddelen zullen ontwikkelen. De lage emissiezone (LEZ) die in het Brussels Gewest is ingevoerd, werkt ontmoedigend voor het gebruik van de meest vervuilende voertuigen. De totaalvisie op de transformatie van de stedelijke mobiliteit zal gunstig uitwerken op de luchtkwaliteit, één van de essentiële factoren voor de volksgezondheid.

(1) https://www.umweltbundesamt.de/publikationen/wirkungen-von-tempo-30-an-hauptverkehrsstrassen

(2) https://www.researchgate.net/publication/268266766_The_application_of_the_simulation_software_VeTESS_to_evaluate_the_environmental_impact_of_traffic_measures

Zorgt rijden tegen 30 k/u voor minder geluidshinder?

Op de geluidshinder heeft de Stad 30 een gunstig effect want rijden tegen 30 km/u vermindert de geluidssterkte van het verkeer met 2,4 tot 4,5 decibel. Qua geluid betekent dit een vermindering van het verkeer met de helft.

Zorgt rijden tegen 30 k/u voor meer files?

Uit studies blijkt vandaag dat de doorstromingscapaciteit van wegen bij 30 km/u en bij 50 km/u vergelijkbaar is. De Stad 30 zal dus niet leiden tot meer opstoppingen.

Gaan we langer doen over ons traject?

Toen de Gemeente Schaarbeek in september 2018 de zone 30 invoerde, kwam zij na vergelijkende tests tot de conclusie dat haar algemene zone 30 geen negatieve uitwerking had op de reistijd met de auto. In een stedelijke omgeving bedraagt de gemiddelde snelheid vandaag doorgaans al 30 km/u. Het zijn opstoppingen aan kruispunten en het zoeken naar een parkeerplaats die de reistijd langer maken.

Om een Stad 30 te laten slagen, moet de infrastructuur worden aangepast, anders heeft ze geen zin.

Het succes van de overgang naar een Stad 30 berust op drie pijlers: informatie/sensibilisering van de weggebruikers, strenge controle en een aanpassing van de weginfrastructuur waar dat mogelijk/noodzakelijk is.
Er komt geleidelijk aan infrastructuur bij die de snelheid zal vertragen op een reeks kritieke wegen en kruispunten. Het gewest en de gemeenten investeren ook in meerdere projecten om woonwijken autoluw te maken. Concreet kan dat betekenen dat circulatieplannen worden gewijzigd, eenrichtingsverkeer wordt ingevoerd enz.

Welke invloed heeft dit op de rijopleiding in Brussel en op het werk van de rijscholen?

De rijopleidingen in de rijscholen zullen worden aangepast aan de context, wat betekent dat de rijinstructeurs bijkomende informatie moeten verstrekken over het rijden tegen 30 km/u in de stad, maar dat de leerlingen evenzeer nog blijven oefenen op snellere wegen. Het Gewest onderzoekt momenteel de vragen en noden van de rijexamencentra zodat een kwaliteitsvolle proef kan worden behouden, waarbij alle te evalueren situaties in de context van een "Stad 30" worden opgenomen.

Welk gevolg heeft dit voor het brandstofverbruik?

Een voertuig dat rijdt tegen 30 km/u hoeft minder op te trekken en af te remmen, wat het brandstofverbruik doet afnemen.

U geeft aan dat er een snelheidsbeperking komt van 30 km/u in heel de bebouwde kom. De wegcode vermeldt in de bebouwde kom nochtans een snelheidsbeperking van 50 km/u. Is ergens een vergissing gebeurd?

Artikel 11 van de wegcode beschrijft duidelijk de geldende beperkingen. Punt 11.1 stelt “Brussels Hoofdstedelijk Gewest vanaf 1 januari 2021. Binnen de bebouwde kommen is de snelheid beperkt tot 30 km per uur. Op sommige openbare wegen kan evenwel een lagere of hogere snelheidsbeperking opgelegd of toegelaten worden door het verkeersbord C43.”

Bij de zesde staatshervorming is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest net zoals de beide andere Gewesten bevoegd geworden voor snelheidsbeperkingen op het eigen grondgebied.

De Raad van State stelde in zijn advies van 29 juni 2019 bij het besluit van de Brusselse Regering tot wijziging van artikel 11 van de wegcode de bevoegdheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ter zake dan ook niet in vraag.

Concreet betekent dit dat de snelheid op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in heel de bebouwde kom standaard beperkt is tot 30 km/u.

Het begin van de bebouwde kom wordt aangegeven met de verkeersborden F1a en F1b

Blijft de snelheid in schoolomgevingen beperkt tot 30 km/u, ook wanneer deze gelegen zijn langs een weg met een snelheidsbeperking tot 50 km/u?

Ja uiteraard. Deze zones nabij scholen blijven zoals voorheen aangegeven met het verkeersbord:

Het einde van de zone wordt aangegeven met dit verkeersbord:

Hoe is de toegestane snelheid voor de verschillende wegen vastgelegd?

Op 16 juli 2020 keurde de Brusselse Regering de kaart goed waarop de toegestane snelheden in heel het Brussels Hoofdstedelijk Gewest staan aangegeven. Elke straat werd hiervoor afgetoetst aan een reeks criteria die het meest aangewezen snelheidsregime bepalen.

Het uitgangspunt was daarbij dat op alle lokale wegen, in de wijken dus, de snelheid beperkt wordt tot 30 km/u.

Principieel geldt voor de grote toegangswegen en structurerende assen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een snelheid van 50 km/u (of meer), met een aantal uitzonderingen.

Alle andere wegen zijn aan een bijkomende analyse onderworpen. De maximumsnelheid van 50 km/u werd enkel behouden waar de veiligheid van de kwetsbare weggebruikers toereikend is (veilige overwegen, voldoende brede trottoirs, voorzieningen voor fietsers, geen scholen, geen ongevalgevoelige zone...).

De analyse en de vastlegging van de snelheid zijn dus duidelijk gebeurd met de verkeersveiligheid voor ogen.